Werken met een manbak / Ashwin van der Vlugt
09 Specifieke werkzaamheden
 >  Werken met een manbak
Introductie


Een manbak/werkbak is een bak die verbonden is aan een hijswerktuig en welke gebruikt wordt om werkzaamheden op hoogte uit te voeren. Het werken in een manbak brengt grote risico's met zich mee. Daarom is het alleen bij hoogste uitzondering toegestaan om een manbak in te zetten. In deze toolbox wordt aandacht besteed aan de (wettelijke) regels die verbonden zijn aan de inzet van een manbak.

Arbeid verrichten vanuit een manbak is alleen bij hoogste uitzondering toegestaan!

Risico's > Wat kan er gebeuren?

Het werken in een manbak brengt onder andere de volgende risico's met zich mee:

  • Vallen uit de manbak / vallen van hoogte
  • Vallende voorwerpen van hoogte
  • Omvallen van het hijswerktuig

Gezien de hoge risico's die werken vanuit een manbak met zich meebrengt is het uitgangspunt dat manbakken niet gebruikt mogen worden om werkzaamheden op hoogte te verrichten. 
Maatregelen > De regels op een rijtje

Er gelden strenge regels met betrekking tot het gebruik van een manbak. Het uitgangspunt is dat manbakken niet gebruikt mogen worden. Alleen als er echt geen ander alternatief (zoals het gebruik van een steiger of hoogwerker) is mag overwogen worden om een manbak in te zetten. Het gebruik van een manbak is dus alleen bij hoge uitzondering mogelijk en vereist extra voorbereiding. 

De belangrijkste regels op een rijtje:

  • Inzet van een manbak is alleen toegestaan wanneer werkzaamheden echt niet met een ander middel uitgevoerd kunnen worden!
  • Vooraf dient een schriftelijk werkplan te worden opgesteld waarin minimaal een onderbouwing wordt gegeven waarom er geen alternatief is en hoe de werkzaamheden veilig zullen worden uitgevoerd. Dit werkplan dient minimaal 2 dagen voor aanvang van de werkzaamheden gereed te zijn.
  • Minimaal 2 dagen van tevoren dienen de werkzaamheden te worden aangemeld bij de Nederlandse Arbeidsinspectie. Hierin dient de locatie, aantal betrokken werknemers, datum, tijdsstip en tijdsduur van de werkzaamheden te worden aangegeven. 
  • Een manbak mag alleen ingezet worden bij een maximale windsnelheid van 13,8 m/s, gemeten op het hoogste punt van de kraan.  
  • Het verzorgen van het werkplan en aanmelding van de werkzaamheden bij de Nederlandse Arbeidsinspectie is de verantwoordelijkheid van de opdrachtgever van de kraanleverancier. 

Overige aandachtspunten om veilig met een manbak te kunnen werken:
  • De bestuurder van het hijswerktuig en de personen in de manbak moeten voldoende geïnstrueerd zijn over de gevaren, risico's en de te nemen maatregelen. 
  • Tussen de personen in de manbak en de kraanmachinist moet een permanente communicatie mogelijk zijn door middel van communicatiemiddelen (bijv. portofoons). De communicatie mag slechts worden gevoerd door één en dezelfde persoon in de manbak. Vooraf moeten dudelijke afspraken zijn gemaakt over de wijze van communicatie. De machinist moet direct kunnen reageren op signalen van personen in de manbak en mag de bedieningsplaats (cabine) van het hijswerktuig niet verlaten en geen andere werkzaamheden verrichten zolang een bemande manbak zich op hoogte bevindt.
  • Er moet altijd zichtcontact zijn tussen de kraanmachinist en de personen in de manbak.
  • De nominale last van de manbak mag niet worden overschreden.
  • De gebruikers van een manbak dienen de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM's) zoals een harnasgordel met een korte instelbare lijn toe te passen.
  • Zorg voor de benodigde werkvergunningen of ontheffingen om de werkzaamheden uit te mogen voeren.
  • Het gebied onder de manbak moet worden afgezet met deugdelijk afzettingsmaterieel (dus geen afzetlint!).
  • Het gereedschap en de materialen waarmee wordt gewerkt dienen te worden geborgd tegen vallen.
  • De bedrijfshulpverlening (BHV) dient ingericht te zijn om adequaat hulp te kunnen verlenen bij calamiteiten.
  • In geval van nood moet de bemanning van de manbak tijdig kunnen worden geëvacueerd. Dit betekent dat er een nooddaalfunctie op de te gebruiken kraan aanwezig dient te zijn of dat er andere evacuatiemiddelen- of methoden beschikbaar moeten zijn. 
Tips > Voor meer informatie

Neem altijd contact op met KAM-afdeling wanneer er werkzaamheden met een manbak uitgevoerd gaan worden. De KAM-afdeling kan je adviseren over de juiste maatregelen, ondersteunen bij het opstellen van een werkplan en de werkzaamheden aanmelden bij de Nederlandse Arbeidsinspectie. De belangrijkste regel is:

Inzet van een manbak is niet toegestaan, tenzij er kan worden aangetoond dat de inzet van een alternatief middel voor werkzaamheden op hoogte echt niet mogelijk is!

Mochten er naar aanleiding van deze toolbox vragen zijn, dan kan contact worden opgenomen met de KAM-afdeling.